Thống kê cho thấy, tai nạn liên quan đến máy móc thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt thường gây ra hậu quả nghiêm trọng, không chỉ về người mà còn về tài sản và môi trường. Một sự cố nhỏ có thể dẫn đến thảm họa lớn, ảnh hưởng đến toàn bộ dây chuyền sản xuất và để lại những hệ lụy lâu dài. Chính vì vậy, đảm bảo an toàn sử dụng máy móc thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là trách nhiệm đạo đức của mỗi doanh nghiệp và người lao động.
Việc xây dựng và thực hiện nghiêm túc các quy trình an toàn, đào tạo nhân viên, kiểm định định kỳ và tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật là những yếu tố then chốt giúp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo môi trường làm việc an toàn.
An toàn sử dụng máy móc thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt
✨ Máy móc thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn là gì?
An toàn sử dụng máy móc thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt
Máy móc, thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn (thường được gọi là thiết bị nguy hiểm) là những loại có nguy cơ cao gây mất an toàn lao động nếu vận hành không đúng cách hoặc không được kiểm định định kỳ. Chúng thường hoạt động với áp suất cao, nhiệt độ cao, tốc độ lớn, điện áp lớn, hoặc có khả năng phát nổ, gây cháy, rò rỉ hóa chất, làm sập kết cấu,…
Các loại máy móc có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn
▪️ Nồi hơi, bình chịu áp lực.
▪️ Thang máy, thang cuốn, băng chuyền người.
▪️ Cần trục, pa lăng, xe nâng, cẩu trục, palang điện.
▪️ Thiết bị nâng người làm việc trên cao.
▪️ Máy nén khí, nén lạnh công nghiệp.
▪️ Hệ thống lạnh công nghiệp có môi chất độc hại.
▪️ Lò nung, thiết bị sấy có nguy cơ cháy nổ.
✨ Vì sao cần đảm bảo an toàn khi sử dụng máy móc thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt?
Nếu sử dụng và vận hành các thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt mà không đúng kỹ thuật, không kiểm định định kỳ hoặc bỏ qua việc bảo trì, bảo dưỡng có thể gây ra hàng loạt rủi ro như:
Nguy cơ tai nạn nghiêm trọng
Nổ, cháy lớn, đặc biệt đối với các thiết bị chịu áp lực hoặc có chưa các hoá chất dễ cháy nổ.
Rơi vỡ thiết bị từ độ cao như cần trục, xe nâng,…
Chập điện, giật điện gây tử vong.
Rò rỉ hóa chất độc hại gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ người lao động và môi trường xung quanh.
Hậu quả trực tiếp là thương tích nghiêm trọng hoặc tử vong cho người lao động, phá hủy thiết bị và gây gián đoạn dây chuyền sản xuất.
Hậu quả pháp lý và thiệt hại tài chính
Ngoài thiệt hại về người và tài sản, doanh nghiệp còn có thể phải chịu trách nhiệm nếu tai nạn xảy ra do không tuân thủ quy định.
Bị xử phạt hành chính, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự nếu chứng minh được có hành vi vi phạm nghiêm trọng quy định về an toàn lao động.
Thiệt hại tài chính từ việc ngừng sản xuất, chi phí bồi thường, sửa chữa thiết bị, và mất mát danh tiếng.
Tổn thất uy tín thương hiệu và niềm tin của người lao động.
✨ Cơ sở pháp lý
📌 Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015
📌 Nghị định 44/2016/NĐ-CP về hoạt động kiểm định kỹ thuật an toàn
📌 Thông tư 36/2019/TT-BLĐTBXH quy định danh mục thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt
📌 Các tiêu chuẩn quốc gia như TCVN 8366 (bình chịu áp lực), TCVN 6395 (thang máy), TCVN 4244 (thiết bị nâng),…
✨ Những yêu cầu bắt buộc đảm bảo an toàn sử dụng máy móc thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt
☑️ Kiểm định kỹ thuật an toàn
Bắt buộc kiểm định lần đầu trước khi đưa vào sử dụng.
Kiểm định định kỳ theo chu kỳ quy định (6 tháng, 1 năm, 2 năm tùy loại thiết bị).
Kiểm định bất thường sau khi thiết bị gặp sự cố, thay thế, sửa chữa lớn.
Chỉ các đơn vị kiểm định được Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cấp phép mới được thực hiện kiểm định này.
☑️ Đào tạo và cấp chứng chỉ cho người vận hành
Người trực tiếp vận hành các thiết bị này phải được đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật sử dụng, an toàn lao động, kỹ năng xử lý sự cố.
Sau khi đào tạo, phải tham gia sát hạch và được cấp chứng chỉ hành nghề hợp lệ.
Doanh nghiệp cần tổ chức đào tạo định kỳ, đặc biệt khi thay đổi thiết bị, quy trình vận hành hoặc có thay đổi nhân sự.
☑️ Quy trình vận hành và bảo trì rõ ràng
Mỗi thiết bị phải có quy trình vận hành an toàn cụ thể, được niêm yết tại vị trí dễ nhìn hoặc phổ biến rộng rãi trong nội bộ.
Thiết bị phải được bảo trì, bảo dưỡng định kỳ, có sổ nhật ký theo dõi tình trạng hoạt động và ghi chép đầy đủ lịch sử sửa chữa.
Việc bảo trì phải do nhân sự có chuyên môn thực hiện và có biên bản nghiệm thu.
☑️ Trang bị an toàn và biển báo
Trang bị đầy đủ phương tiện bảo vệ cá nhân (PPE) cho người vận hành: mũ, găng tay, quần áo chống hóa chất, mặt nạ phòng độc, dây an toàn…
Lắp đặt biển cảnh báo, tín hiệu an toàn rõ ràng tại các khu vực có nguy cơ như gần cần trục, thang máy, khu vực nồi hơi,…
Có bố trí phương tiện phòng cháy chữa cháy và kế hoạch ứng cứu khẩn cấp khi xảy ra sự cố.
An toàn sử dụng máy móc thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt
✨ Quy trình đảm bảo an toàn máy móc thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt
Để đảm bảo an toàn tuyệt đối trong quá trình vận hành các thiết bị có nguy cơ cao, doanh nghiệp cần thực hiện đầy đủ và tuần tự các bước sau:
Bước 1: Lập hồ sơ quản lý thiết bị
Đây là bước khởi đầu mang tính nền tảng, giúp doanh nghiệp kiểm soát và theo dõi toàn bộ thông tin liên quan đến thiết bị.
Hồ sơ quản lý thiết bị cần bao gồm:
▪️ Thông tin chi tiết của thiết bị: chủng loại, mã số, năm sản xuất, nơi lắp đặt, thông số kỹ thuật,…
▪️ Hồ sơ kiểm định kỹ thuật an toàn: biên bản kiểm định lần đầu, kiểm định định kỳ, kiểm định bất thường (nếu có).
▪️ Nhật ký bảo trì, bảo dưỡng: ghi rõ ngày thực hiện, nội dung công việc, người phụ trách.
▪️ Chứng chỉ hành nghề của người vận hành và hồ sơ đào tạo an toàn lao động.
▪️ Quy trình vận hành chuẩn (SOP), hướng dẫn xử lý sự cố và cảnh báo an toàn liên quan.
Việc xây dựng hồ sơ đầy đủ và cập nhật thường xuyên giúp dễ dàng kiểm tra, giám sát, đồng thời là căn cứ để truy xuất thông tin khi xảy ra sự cố.
Bước 2: Đào tạo và huấn luyện nhân sự
Mục tiêu: Trang bị kiến thức, kỹ năng và thái độ đúng đắn cho người lao động khi làm việc với thiết bị nguy hiểm.
Các hoạt động cần thực hiện:
▪️ Tổ chức các khóa đào tạo an toàn lao động chuyên sâu cho người vận hành, kỹ thuật viên, giám sát viên.
▪️ Huấn luyện định kỳ theo năm/quý và khi có thay đổi thiết bị, công nghệ hoặc nhân sự.
▪️ Thực hiện diễn tập xử lý sự cố như rò rỉ hóa chất, sự cố điện, cháy nổ, sự cố sập kết cấu, ngã cao…
▪️ Cấp chứng chỉ hành nghề sau khi hoàn thành khóa học và đạt kết quả kiểm tra đạt yêu cầu.
Đào tạo là yếu tố then chốt quyết định sự an toàn trong thực tế. Người lao động hiểu quy trình sẽ biết cách phòng ngừa và xử lý tình huống nguy hiểm đúng cách.
Bước 3: Kiểm tra thiết bị trước mỗi ca làm việc
Trước khi thiết bị được đưa vào vận hành, phải tiến hành kiểm tra sơ bộ nhằm đảm bảo mọi bộ phận đang hoạt động bình thường và không có dấu hiệu hư hỏng.
Nội dung kiểm tra bao gồm:
▪️ Vận hành thử thiết bị không tải để kiểm tra khả năng khởi động và độ ổn định.
▪️ Quan sát và kiểm tra các hệ thống cảnh báo (âm thanh, ánh sáng, cảm biến…).
▪️ Kiểm tra hệ thống điện, hệ thống điều khiển tự động, các công tắc khẩn cấp, dây nối đất,…
▪️ Đảm bảo đầy đủ thiết bị bảo hộ, che chắn an toàn, rào chắn hoặc biển cảnh báo tại khu vực vận hành.
Nếu phát hiện bất kỳ bất thường nào, thiết bị phải được ngưng sử dụng ngay lập tức để kiểm tra và khắc phục.
Bước 4: Giám sát chặt chẽ trong quá trình hoạt động
Việc giám sát liên tục khi máy móc đang hoạt động giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và can thiệp kịp thời.
Yêu cầu trong bước này:
▪️ Phân công rõ ràng người trực giám hoặc cán bộ an toàn chịu trách nhiệm theo dõi từng ca/kíp.
▪️ Giám sát theo dõi các thông số kỹ thuật trong quá trình vận hành: áp suất, nhiệt độ, tốc độ, mức tải,…
▪️ Ghi nhận đầy đủ vào sổ theo dõi vận hành từng ca làm việc.
Cảnh báo hoặc ngắt máy khi phát hiện rung lắc bất thường, tiếng ồn lớn, mùi lạ, rò rỉ, hoặc hệ thống điều khiển báo lỗi.
Bước 5: Ứng phó nhanh khi có sự cố xảy ra
Trong môi trường sử dụng thiết bị nguy hiểm, việc chuẩn bị sẵn sàng cho tình huống khẩn cấp là điều bắt buộc.
Doanh nghiệp cần xây dựng kế hoạch ứng phó sự cố bao gồm:
▪️ Kịch bản xử lý cụ thể cho từng tình huống: cháy nổ, rò rỉ hóa chất, điện giật, người bị kẹt trong thang máy, thiết bị sập đổ,…
▪️ Trang bị đầy đủ phương tiện PCCC: bình chữa cháy, vòi nước áp lực, hệ thống cảnh báo cháy,…
▪️ Đào tạo kỹ năng sơ cứu tại chỗ cho lực lượng ứng cứu tại cơ sở.
▪️ Lập đường dây nóng và quy trình thông báo sự cố đến lãnh đạo, cơ quan chức năng và cơ sở y tế.
Sau sự cố, phải tiến hành điều tra nguyên nhân, phân tích rủi ro và cập nhật lại quy trình vận hành nếu cần thiết để phòng tránh tái diễn.
✨ Một số lưu ý để đảm bảo an toàn khi sử dụng máy móc thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt.
Không giao thiết bị cho người chưa có chứng chỉ vận hành.
Không được tự ý thay đổi kết cấu, linh kiện mà không có ý kiến từ đơn vị kiểm định hoặc nhà sản xuất.
Ngưng sử dụng thiết bị khi phát hiện dấu hiệu bất thường (rung lắc, phát nhiệt, rò rỉ, kẹt cơ khí,…).
Có biện pháp cách ly thiết bị khi ngừng hoạt động để tránh người khác tiếp cận sai cách.
Việc đảm bảo an toàn khi sử dụng máy móc thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là trách nhiệm xã hội và đạo đức của mỗi doanh nghiệp. Một môi trường làm việc an toàn là nền tảng để nâng cao năng suất, bảo vệ người lao động và phát triển bền vững.
✨ Đơn vị kiểm định an toàn máy móc thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt
CRS VINA là đơn vị chuyên cung cấp dịch vụ kiểm định kỹ thuật an toàn cho các loại máy móc, thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động theo đúng quy định của pháp luật Việt Nam. Với đội ngũ kiểm định viên giàu kinh nghiệm, được cấp phép bởi Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, CRS VINA cam kết mang đến giải pháp kiểm định chính xác – khách quan – đúng quy trình – đúng thời hạn.
CÔNG TY TNHH CHỨNG NHẬN VÀ KIỂM ĐỊNH CRS VINA
📞 Hotline: 0903.980.538 – 0984.886.985
🌐 Website: chungnhaniso.com.vn/
🇫 Facebook: https://www.facebook.com/daotaokiemdinhcrsvina
📧 Email: lananhcrsvina@gmail.com
📌 Văn Phòng TP Hồ Chí Minh: Số 33H6, DN10, P.Tân Hưng Thuận, Quận 12, TP.Hồ Chí Minh.
📌 Văn phòng Thái Bình: Số 17 Tổ 9, Đường Phạm Ngũ Lão, Phường Bồ Xuyên, Tp Thái Bình
📌 Văn phòng Đà Nẵng: Số 4 Đông Thạnh 3, Phường Hòa Phát, Huyện Cẩm Lệ, TP Đà Nẵng
📌 Văn phòng tại Cà Mau: Đường Lý Thường Kiệt, phường 6, TP Cà Mau, tỉnh Cà Mau.
📌 Văn phòng Sơn La: Đường Tô Hiệu, tổ 5, Phường Tô Hiệu, TP Sơn La, Tỉnh Sơn La.
