Trong công tác quản trị nhân sự, việc phân loại lao động đóng vai trò then chốt giúp doanh nghiệp tổ chức nguồn lực hợp lý, bố trí đúng người – đúng việc, nâng cao hiệu quả sản xuất và bảo vệ quyền lợi người lao động. Nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn chưa hiểu rõ quy trình phân loại lao động trong doanh nghiệp một cách bài bản, đúng chuẩn pháp lý và phù hợp với thực tế sản xuất – kinh doanh.
Vậy quy trình phân loại lao động gồm những bước nào? Cần lưu ý gì khi triển khai? Và đâu là lợi ích thực sự mà doanh nghiệp nhận được từ hoạt động này? Cùng CRS VINA tìm hiểu qua bài viết sau đây.
Quy trình phân loại lao động trong doanh nghiệp
✨ Quy trình phân loại lao động trong doanh nghiệp là gì?
Quy trình phân loại lao động trong doanh nghiệp
Phân loại lao động là quá trình xác định và chia nhóm người lao động dựa trên các tiêu chí cụ thể như:
- Điều kiện lao động (mức độ nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm…)
- Trình độ chuyên môn, bằng cấp, kỹ năng
- Vị trí, chức vụ, vai trò trong tổ chức
- Yếu tố cá nhân (tuổi, giới tính, sức khỏe, khả năng làm việc…)
Mục tiêu chính của quy trình này là:
Sắp xếp công việc phù hợp với năng lực và điều kiện của từng người lao động.
Đảm bảo an toàn, sức khỏe và phúc lợi đúng theo quy định pháp luật.
Tối ưu hóa hiệu quả hoạt động sản xuất, tránh lãng phí nhân lực.
Làm căn cứ xây dựng chính sách tiền lương, phúc lợi, đào tạo và nghỉ hưu hợp lý.
Xem thêm:
✨ Quy trình phân loại lao động trong doanh nghiệp
Các bước cụ thể trong quy trình phân loại lao động mà doanh nghiệp nên áp dụng để đạt được hiệu quả cao nhất:
Bước 1: Xác định các tiêu chí phân loại
Đây là bước nền tảng, quyết định sự chính xác và khách quan của toàn bộ quy trình. Doanh nghiệp cần xác định rõ ràng các tiêu chí như sau:
a. Điều kiện lao động
Phân loại người lao động theo môi trường làm việc và mức độ rủi ro:
- Rất nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.
- Nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.
- Bình thường.
Việc phân loại này dựa vào kết quả đo đạc môi trường lao động, đánh giá mức tiếp xúc với yếu tố vật lý, hóa học, sinh học và các yếu tố nguy cơ khác.
b. Trình độ chuyên môn
Phân nhóm lao động dựa theo:
Trình độ văn hóa, bằng cấp, chứng chỉ
Kinh nghiệm thực tế.
Kỹ năng chuyên môn.
Một số nhóm thường gặp: lao động phổ thông, lao động kỹ thuật, lao động chuyên môn cao, lao động quản lý…
c. Vị trí công việc
Phân loại dựa theo vai trò trong hệ thống tổ chức:
Nhân viên sản xuất, kỹ thuật.
Tổ trưởng, tổ phó.
Quản lý cấp trung (trưởng phòng, phó phòng…)
Lãnh đạo cấp cao (giám đốc, phó giám đốc…)
d. Yếu tố khác
Tùy đặc thù doanh nghiệp có thể bổ sung thêm các tiêu chí như:
Độ tuổi (phân biệt lao động chưa thành niên, lao động trung niên…).
Giới tính (đặc biệt với công việc đặc thù như nâng vác nặng).
Tình trạng sức khỏe (để bố trí công việc phù hợp năng lực thể chất).
Thâm niên công tác.
Bước 2: Đánh giá và thu thập thông tin thực tế
Sau khi xác định các tiêu chí, bước tiếp theo là thu thập và xử lý thông tin liên quan đến người lao động, bao gồm:
Hồ sơ nhân sự (bằng cấp, kinh nghiệm, chứng nhận chuyên môn…).
Kết quả khám sức khỏe định kỳ.
Phỏng vấn, đánh giá năng lực.
Quan sát thực tế công việc.
Đo lường môi trường làm việc (tiếng ồn, độ rung, nhiệt độ, hóa chất…)
Thông tin càng đầy đủ, chính xác thì kết quả phân loại càng sát với thực tiễn.
Bước 3: Tiến hành phân loại lao động
Căn cứ vào dữ liệu đã thu thập, bộ phận nhân sự hoặc hội đồng phân loại sẽ xếp người lao động vào các nhóm phù hợp.
Việc phân loại cần tuân thủ:
Các hướng dẫn của pháp luật (Thông tư 11/2020/TT-BLĐTBXH, Thông tư 29/2021/TT-BLĐTBXH…).
Quy định nội bộ của doanh nghiệp.
Đảm bảo khách quan – minh bạch – không phân biệt đối xử.
Trong quá trình đánh giá phân loại phải lập biên bản phân loại, có sự tham gia xác nhận của công đoàn cơ sở và lãnh đạo đơn vị để đảm bảo tính pháp lý.
Bước 4: Sử dụng kết quả phân loại
Sau khi hoàn tất phân loại, doanh nghiệp cần áp dụng kết quả một cách hiệu quả và nhất quán vào các hoạt động sau:
a. Bố trí công việc phù hợp
Không để người lao động làm việc vượt quá khả năng hoặc điều kiện sức khỏe.
Hạn chế rủi ro tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp.
b. Xây dựng chính sách nhân sự hợp lý
Trả lương theo mức độ công việc, môi trường làm việc.
Xác định các chế độ phụ cấp độc hại, nặng nhọc, nguy hiểm.
Hỗ trợ nghỉ hưu sớm cho nhóm lao động đặc thù theo quy định.
c. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng
Lập kế hoạch đào tạo riêng cho từng nhóm lao động.
Nâng cao tay nghề, kỹ năng cho nhóm lao động phổ thông.
Tập huấn an toàn vệ sinh lao động theo tính chất công việc.
d. Theo dõi, cập nhật định kỳ
Cập nhật khi có thay đổi công nghệ, quy trình sản xuất.
Tái phân loại sau khám sức khỏe định kỳ hoặc sau khi người lao động chuyển công tác.
Quy trình phân loại lao động trong doanh nghiệp
✨ Lưu ý khi thực hiện quy trình phân loại lao động
Để quá trình phân loại lao động diễn ra thuận lợi và đúng quy định, doanh nghiệp cần lưu ý các điểm sau:
- Phân loại định kỳ (ít nhất mỗi năm một lần hoặc khi có thay đổi lớn).
- Không chủ quan, cảm tính trong việc đánh giá – cần dựa trên dữ liệu thực tế.
- Tuân thủ quy định pháp luật về điều kiện lao động, nghỉ hưu, an toàn vệ sinh lao động.
- Có sự tham gia của chuyên gia hoặc đơn vị tư vấn có kinh nghiệm nếu doanh nghiệp thiếu nhân sự chuyên môn.
- Công khai minh bạch với người lao động về kết quả phân loại và quyền lợi đi kèm.
✨ Lợi ích của việc thực hiện quy trình phân loại lao động hiệu quả
Thực hiện tốt quy trình phân loại lao động mang lại nhiều lợi ích lâu dài cho cả doanh nghiệp và người lao động.
Đối với doanh nghiệp
- Quản lý nhân sự khoa học và hiệu quả.
- Giảm thiểu rủi ro pháp lý liên quan đến quyền lợi lao động.
- Tối ưu hóa năng suất và hiệu quả sản xuất.
- Dễ dàng lập kế hoạch đào tạo, bổ nhiệm, luân chuyển nhân sự.
- Tăng uy tín doanh nghiệp trong mắt người lao động và đối tác.
Đối với người lao động
- Được bố trí công việc phù hợp với năng lực và sức khỏe.
- Được hưởng đúng chế độ đãi ngộ theo môi trường và tính chất công việc.
- Giảm thiểu nguy cơ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
- Có cơ hội nâng cao tay nghề và phát triển sự nghiệp.
Cần hỗ trợ tư vấn hoặc xây dựng quy trình phân loại lao động chuẩn cho doanh nghiệp hãy liên hệ CRS VINA để được hướng dẫn và đồng hành trọn gói!
CÔNG TY TNHH CHỨNG NHẬN VÀ KIỂM ĐỊNH CRS VINA
📞 Hotline: 0903.980.538 – 0984.886.985
🌐 Website: https://chungnhaniso.com.vn/
🇫 Facebook: https://www.facebook.com/daotaokiemdinhcrsvina
📧 Email: lananhcrsvina@gmail.com
📌 Văn Phòng TP Hồ Chí Minh: Số 33H6, DN10, P.Tân Hưng Thuận, Quận 12, TP.Hồ Chí Minh.
📌 Văn phòng Thái Bình: Số 17 Tổ 9, Đường Phạm Ngũ Lão, Phường Bồ Xuyên, Tp Thái Bình
📌 Văn phòng Đà Nẵng: Số 4 Đông Thạnh 3, Phường Hòa Phát, Huyện Cẩm Lệ, TP Đà Nẵng
📌 Văn phòng tại Cà Mau: Đường Lý Thường Kiệt, phường 6, TP Cà Mau, tỉnh Cà Mau.
📌 Văn phòng Sơn La: Đường Tô Hiệu, tổ 5, Phường Tô Hiệu, TP Sơn La, Tỉnh Sơn La.
